Η Επανάσταση του Φωτός

Η πρόσφατη σύντηξη των σύγχρονων επιστημών της Οπτικής και της Ηλεκτρονικής οδήγησε ραγδαία στην επανάσταση της Κβαντικής Ηλεκτρονικής και της Φωτονικής: Μια επιστήμη και τεχνολογία που εστιάζει στην παραγωγή, ανίχνευση, τον χειρισμό και τις χρήσεις του φωτός, από τις ακτίνες-Χ, το υπεριώδες και το ορατό, ως το απώτερο υπέρυθρο και την ακτινοβολία TeraHertz, έως που γίνεται αμάλγαμα με την υψίσυχνη τεχνολογία RF.

H Οπτοηλεκτρονική, όρος που συχνά αναφέρεται ως συνώνυμος της Φωτονικής, αποτελεί την πλέον εφαρμοσμένη έκφραση του πεδίου. Εστιάζει σε τεχνολογική ανάπτυξη, σε διατάξεις διεπαφής ηλεκτρικών και οπτικών σημάτων, σε ολοκληρωμένα λειτουργικά συστήματα και στην εφαρμογή σε πραγματικές συνθήκες, όπου το ηλεκτρονικό κύκλωμα ενεργεί αναπόσπαστα. Οι κβαντικές αλληλεπιδράσεις φωτός-ύλης υπεισέρχονται σε όλα τα λειτουργικά μέρη. Oι σύγχρονες πηγές και ανιχνευτές φωτός, τα ολοκληρωμένα φωτονικά κυκλώματα, οι αισθητήρες και τα Lab-on-Chip σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με απαράμιλλες λειτουργικές ικανότητες σε μικροσκοπικό και νανοσκοπικό επίπεδο. Εκεί όπου ο κβαντικός κόσμος εκφράζεται για να δημιουργήσει τα μακροσκοπικά αποτελέσματα.

Η τεχνολογία του φωτός καλύπτει σήμερα οριζόντια όλη την ανθρώπινη δραστηριότητα. Ο απλός πολίτης την συναντά πρακτικά παντού στην καθημερινή ζωή -σκεφτείτε τους σαρωτές barcode, το Διαδίκτυο, το DVD player, τη διόρθωση όρασης με λέιζερ, τα βιομηχανικά λέιζερ, τους υπέρυθρους αισθητήρες, αλλά και τα υποσχόμενα οπτικά τσιπ. Ως επόμενο, η φωτον­­­ική είναι σήμερα μια γιγαντιαία αγορά με κύκλο εργασιών που το 2015 άγγιζε τα 450 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο, και αναμένεται να αυξηθεί θεαματικά σε πάνω από 600 δισ. ευρώ το 2020. O δε αριθμός εργαζομένων στην Ευρώπη αναμένεται να ξεπεράσει τους 300.000 χιλιάδες το 2020 (στοιχεία της ευρωπαϊκής πλατφόρμας Photonics21 το 2017).

Στην Ευρώπη, σημαντικό παίκτη στην παγκόσμια αγορά, ο τομέας περιλαμβάνει σήμερα 5.000 εταιρείες που παράγουν οπτικά στοιχεία και οπτοηλεκτρονικά συστήματα. Οι περισσότερες είναι πολύ εξειδικευμένες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις φωτονικής τεχνολογίας, υψηλής προστιθέμενης αξίας με σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό. Η διεθνής τάση και η δυναμική ανάπτυξης δείχνουν ότι η αγορά θα συνεχίσει να μεγεθύνεται. Η Ελλάδα φιλοξενεί ήδη μια σχετικά μικρή αλλά πολύ δραστήρια κοινότητα ερευνητικών ομάδων και παραγωγικών επιχειρήσεων, τις ανάγκες της οποίας καλύπτει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Εφαρμοσμένη Οπτοηλεκτρονική.